0470/087333 of 070/087334 info@cosmedics.be
UV-stralen en onze huid

UV-stralen en onze huid

In mei wordt huidkankerpreventie extra in de kijker gezet. Van 13 tot 17 mei loopt de preventieweek van Euromelanoma. In dit kader publiceren wij een reeks artikelen over de zon, de ontwikkeling van huidkanker en preventie.

De lente is in het land. De zon begint te schijnen. We halen onze tube zonnecrème terug boven. Maar in de winter en de herfst is het ook nodig om onze huid te beschermen. UVA-stralen zijn immers gedurende het hele jaar aanwezig en ze zijn al even schadelijk als de zomerse zonnestralen die ons doen verbranden. Ze worden niet voor niets het onzichtbaar gevaar genoemd.

UV(R)

De zon geeft straling af. Dit noemen we ultraviolet (UV) radiation of UVR. Ze wordt opgedeeld in drie groepen : UVA, UVB en UVC. De laatste zijn voor ons het gevaarlijkste, maar ze raken gelukkig niet door de ozonlaag waardoor we er geen last van hebben. De andere twee zijn een ander verhaal. Ze kunnen ons immers zeer veel schade berokkenen. Op verschillende vlakken.

UV-index

Tijdens de zomermaanden vermeldt het weerbericht de UV-index. Dit is een maatstaf voor de hoeveelheid UV van de zon die de aarde bereikt. De UV-intensiteit wordt bepaald door de stand van de zon, het seizoen en het moment van de dag. Door het samenspel van al deze factoren kan de zonkracht op een koele zonnige dag al even sterk zijn als op een warme dag.

De UV-index gaat van 0 tot 11+ en geeft het effect weer van zonnestralen op een onbeschermde huid. Hoe hoger de waarde, hoe groter het risico op huid- of oogproblemen. In Vlaanderen kan de UV-index in de zomer 7 of 8 bereiken, wat een onbeschermde huid in 10 à 15 minuten kan doen verbranden.

Bij de berekening van de UV-index wordt rekening gehouden met UVA en UVB. In de meeste tabellen wordt bij waarde  0 tot 2 geen enkele vorm van bescherming aangeraden. Toch kan je ook dan best een SPF15 van een breedspectrum zonnebrandcrème gebruiken, om huidveroudering te voorkomen.

UVA (A = aging of verouderen)

UVA-straling vormen zo’n 95% van de straling die de aarde bereikt. Ze hebben een lange golflengte van 320-420 nm. Ze zijn continu aanwezig en kunnen het hele jaar door onze huid beschadigen.

UVA-stralen dringen door tot in de dermis. Ze richten daar vooral schade aan in het bindweefsel en zijn zo mede verantwoordelijk voor vroegtijdige huidveroudering. Daarnaast veroorzaken ze mutaties in de onderste laag van de epidermis, waar huidkanker ontstaat. De gevolgen van UVA op onze huid zijn pas na langere tijd zichtbaar. Hierdoor werd er vroeger weinig aandacht aan besteed. De laatste jaren is de wetenschap echter tot het inzicht gekomen dat ze even schadelijk, of zelfs schadelijker zijn dan UVB.

  • 95% bereikt de aarde
  • Dringen door tot in de dermis
  • UVA is steeds aanwezig als er daglicht is
  • De werking wordt versterkt bij reflectie door water, zand en sneeuw
  • De stralen kunnen door glas, wolken en kleding dringen
  • Veroorzaken voornamelijk vroegtijdige huidveroudering
  • Spelen een rol bij ontstaan huidkanker

Dat UVA stralen vroegtijdige huidveroudering veroorzaken en dat ze ook door glas kunnen raken werd duidelijk in een studie die verscheen in The New England Journal of Medicine in 2012. De foto van de trucker die 28 jaar reed in volle zon, zonder bescherming, ging de wereld rond. Zijn gezicht, waarvan de ene helft er jaren ouder uitziet dan de andere helft lijkt wel een voor en na foto. Spijtig genoeg is het zijn werkelijk gezicht.

UVB (B=burning of verbranden)

We beginnen met een positieve noot. UVB stralen zijn verantwoordelijk voor de aanmaak van vitamine D. Deze stof hebben we nodig voor sterke botten, een goed immuunsysteem, een positieve geestelijke gezondheid, … Maar om onze vitamine D op peil te brengen moeten we slechts een kwartiertje doorbrengen in matig zonlicht. Meer zonlicht betekent niet meer vitamine D.

UVB stralen hebben een kortere golflengte van 280-320 nm. Ze worden grotendeels geabsorbeerd door de ozonlaag,  slechts 1 tot 5 % bereiken de aarde. Ze zijn vooral tijdens de zonnige maanden aanwezig. Het is tegen deze stralen dat we ons insmeren met zonnebrandcrème. Het zijn die stralen die ons een rode kleur bezorgen als we ons niet goed beschermen.

  • 1 tot 5% bereikt de aarde
  • Dringt door tot in de epidermis
  • Vooral aanwezig tijdens lente- en zomermaanden tussen 10 en 16u en in warme klimaten
  • De werking wordt versterkt bij reflectie door water, zand en sneeuw en op grotere hoogtes
  • De stralen kunnen slechts in zeer beperkte mate door glas, wolken en kleding dringen
  • Veroorzaken zonnebrand
  • Veroorzaken huidkanker

Bruinen

Zowel UVA als UVB geven de huid een bruine kleur, maar ze doen dit op een verschillende manier. UVA stralen geven de eerste kleur. Door oxidatieve stress. De melanine in de huid oxideert onder invloed van de stralen en wordt donker. Onder invloed van UVA zal de huid nooit verbranden.

Blootstelling aan UVB veroorzaakt een toename in de productie van melanine, een organisch pigment dat de kleur van onze huid bepaalt en beïnvloedt. Hierdoor kleurt de huid. Te veel blootstelling aan UVB op korte tijd laat de huid verbranden. Ook het huidtype speelt hierbij een rol. Mensen met Fitzpatrick huidtype 1 en 2 (zeer lichte huidskleur) hebben meer kans op verbranden dan diegenen met type 6 (zeer donker).

UV en huidkanker

Ultraviolette stralen veroorzaken een mutatie in het DNA van de huidcellen. Deze mutaties kleuren de huid, maar veroorzaken eveneens huidveroudering en rimpels, pigmentletsels, ouderdomsvlekken en huidkanker. Zowel UVA als  UVB spelen een rol in de ontwikkeling van huidkankers zoals maligne melanoom, basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom.

De overheid en wetenschapsinstellingen waarschuwen ons al jaren over het gevaar van UVB voor onze huid. Het is wetenschappelijk aangetoond dat een voorgeschiedenis van veelvuldig verbranden de kans op huidkanker aanzienlijk verhoogt. Aan de schadelijke effecten van UVA straling wordt pas de laatste jaren aandacht meer besteedt. UVA stralen beschadigen de keratinocyten in de basale laag, de onderste laag van de epidermis, waar de meeste huidkankers ontstaan.

lees ook : Antioxidanten en vrije radicalen

Conclusie

 

We moeten steeds opletten voor de gevolgen van de zon op onze huid. UVA stralen zijn het hele jaar door schadelijk. Ze veroorzaken rimpels en huidkanker. Tijdens de zomermaanden wordt de kans op de ontwikkeling van huidkanker verhoogd doordat er UVB stralen bijkomen. Het beste wat je kan doen is altijd een breedspectrum zonbescherming gebruiken. Tijdens de donkere maanden heb je genoeg aan een factor 15 tot 30. In de lente en zomer kan je best opteren voor een factor 50. Mensen die veel last hebben van pigment of huidproblemen doen er goed aan steeds een zeer hoge factor te gebruiken. Vermijd langdurig zonnebaden en zonnebanken. Deze laatste sturen 3 keer zo veel UVA stralen op ons af dan de zon en zijn dus nog gevaarlijker!

 

Volgende keer meer over SPF en de juiste zonbescherming

Antioxidanten en vrije radicalen

Antioxidanten en vrije radicalen

Antioxidanten, vrije radicalen, oligo-elementen, peptiden, … allemaal dure woorden waar cosmeticamerken maar al te graag mee uitpakken in hun reclames. Maar betekenen ze ook echt iets, of zijn het slechts loze woorden om hun product interessanter te maken? We zoeken het uit en beginnen met vrije radicalen en antioxidanten.

Wat zijn vrije radicalen?

Ze klinken als iets uit een film, maar vrije radicalen komen echt voor in ons lichaam. Ze zijn een soort afvalproducten die ontstaan uit natuurlijke processen zoals celdeling, stofwisseling, …  Ons lichaam maakt handig gebruik van deze vrije radicalen door ze ziekteverwekkers te laten afvoeren. Op die manier worden beide buitenspel – of moet ik zeggen buiten lichaam – gezet, win-win situatie dus. Het probleem is echter dat ze niet alleen door ons lichaam worden aangemaakt. Ze ontstaan ook door de consumptie van alcohol, door roken, door ongezonde voeding en door stressvolle situaties. Daarnaast doen luchtvervuiling, chemicaliën, UVA-stralen, … er nog een schepje bovenop. Het gevolg is een overvloed aan vrije radicalen, te veel om door ons lichaam op natuurlijke wijze te worden afgevoerd.

Wat zijn de gevolgen van een teveel vrije radicalen?

Vrije radicalen binden zich aan andere cellen in ons lichaam. Zo binden ze zich aan ziekteverwekkers en helpen ze naar buiten. Maar de overige vrije radicalen zoeken andere cellen om zich aan te binden. Dat zijn dan gezonde cellen, die hierdoor aangetast worden. Ze kunnen op deze manier verantwoordelijk zijn voor een hoge bloeddruk, alzheimer, aderverkalking, kanker, …  In de huid zorgen ze er voor dat het bindweefsel wordt aangetast, met als gevolg vermindering van de elasticiteit, een doffe en grauwe schijn, pigmentvlekken en snellere huidveroudering.

Roep de hulptroepen : antioxidanten

Antioxidanten zijn onze beste hulpmiddelen in de strijd tegen vrije radicalen. Ook deze worden door ons lichaam natuurlijk aangemaakt, maar we hebben wat extra nodig om ons te helpen tegen het teveel aan VR. Voor ons lichaam kan dat via gezonde voeding (vooral fruit, kip, avocado, broccoli, bloemkool, tomaat, …) en supplementen zoals bioflavonoïden, koper, mangaan, selenium en zink, … Voor onze huid helpt het om deze in optimale conditie te houden. Allereerst door ze goed te reinigen, zeker voor het slapen gaan, om ze te ontdoen van schadelijke stoffen van overdag. Gebruik een goede, niet agressieve reiniger en ga af en toe voor een dieptereiniging of exfoliatie. Daarnaast zijn antioxidanten die de natuurlijke barrière van de huid ondersteunen ook zeer belangrijk. Denk hierbij aan vitC, vitA, vitE en CoQ10. Wanneer je een product koopt omwille van zijn  beschermende werking, kijk dan even de ingrediëntenlijst na. Wanneer het desbetreffende ingrediënt niet bovenaan in de lijst staat zit er waarschijnlijk te weinig in om doeltreffend te zijn.

doorgesneden avocado

Belangrijkste ingrediënt in de strijd tegen huidveroudering: SPF

Het belangrijkste wat ik kan meegeven om huidveroudering tegen te gaan, is het gebruik van zonbescherming. Gebruik elke dag een product met SPF, en herhaal regelmatig. De zon is immers de voornaamste oorzaak van rimpels. Waarom dat is, wordt in een later artikel uitgebreid uitgelegd.

Vrouw die been insmeert tegen de zon

Zorg goed voor je lichaam en huid

Ons lichaam zorgt zelf voor een juiste verhouding tussen vrije radicalen en antioxidanten. Wanneer dit evenwicht wordt verstoord – door onze eigen levensstijl of door vervuilende factoren van buitenaf- moeten we ons lichaam een handje helpen. Probeer dus te letten op je voeding, kom zo weinig mogelijk onbeschermd in de zon en zorg zelf voor de aanmaak van antioxidanten, zowel in je voeding als in je cosmetica producten.

 

Bouw van de huid

Bouw van de huid

De huid is een van de grootste organen van het menselijk lichaam: bijna 2m² opp. bij een gemiddelde, volwassen persoon.

Het is een belangrijk orgaan met vele functies:

  • Geeft onze gezondheid, emoties, eet- en leefgewoontes weer
  • Bescherming tegen uv-straling, uitdroging, onderkoeling en beschadiging
  • Beschermende zuurmantel (belang van de ph-waarde van de huid) om ziektekiemen en bacteriën buiten te houden
  • Vitamine D-aanmaak (voor gezonde botten)

De huiddikte is variabel  : oogleden ong. 0,5 mm tegenover de handpalmen en voetzolen ong. 4 mm.

Ze bestaat uit drie lagen

  • de epidermis of opperhuid,
  • de dermis of lederhuid,
  • de hypodermis of onderhuid

Epidermis of opperhuid

De epidermis is het bovenste en zichtbare gedeelte van de huid. Via deze laag kunnen we huidtype, huidconditie en eventuele problemen die zich uiten via de huid herkennen.

Functie : nieuwe cellen aanmaken – De epidermis bestaat voornamelijk uit één type cel, de keratinocyt of hoorncel. Deze cellen worden onderaan in de epidermis gevormd en schuiven langzaam naar boven. Eenmaal helemaal boven sterven ze af en vormen ze de beschermende hoornlaag van onze huid. Deze hoornlaag schilfert af wanneer nieuwe cellen zich aandienen. Dit proces van aangroei en afschilfering van (dode) huidcellen herhaalt zich constant, maar de snelheid van de celdeling is niet altijd hetzelfde. Zo vernieuwt de opperhuid zich ongeveer één keer per maand bij jonge mensen, en hoe ouder men wordt hoe trager de delingsactiviteit gaat.

Functie : huidskleur –  In de opperhuid bevinden zich, naast de keratinocyten, ook nog melanocyten. Melanocyten zijn verantwoordelijk voor de aanmaak van melanine, dat de kleur van onze huid bepaalt. Hoe meer melanine, hoe donkerder de huid. Daarnaast probeert de huid ons lichaam te beschermen tegen de schadelijke stralen van de zon door de aanmaak van meer melanine, en dat is waardoor we een bruine kleur krijgen of verbranden bij het zonnen.

Functie : bescherming van het lichaam – De Langerhanscellen in de epidermis zijn verantwoordelijk voor het immuunsysteem en voorkomen dat bacteriën en andere schadelijke stoffen de huid kunnen binnendringen.

Dermis of lederhuid

De tweede laag van de huid bestaat uit bindweefsel en wordt de lederhuid of dermis genoemd. Hier vind je bloedvaten (functie – temperatuurregeling van het lichaam), lymfevaten (functie – afvalstoffen vervoeren) en zenuwen (functie – tastgevoel). In de dermis bevinden zich ook de zweetklieren (functie – zweten) en de talgklieren (functie – aanmaak talg of sebum). Wanneer de talgklieren overproduceren kan dit resulteren in puistjes.

Functie – elasticiteit en stevigheid van de huid : In de dermis bevinden zich fibroblasten, die verantwoordelijk zijn voor de aanmaak van collageen en elastine. Deze zorgen ervoor dat de huid stevig (collageen) en rekbaar (elastine) is. Met de ouderdom wordt er minder collageen en elastine aangemaakt, waardoor rimpels en uitgezakte huid ontstaan. De dermis is de huidlaag waar het primaire verouderingsproces plaatsvindt.

Hypodermis of onderhuid

Onder de lederhuid ligt de onderhuid, een laag onderhuids bindweefsel dat de dermis aan de spieren en botten verbindt. De hypodermis bestaat voornamelijk uit vetweefsel dat het lichaam beschermt en de lichaamstemperatuur regelt. De dikte van de onderhuid hangt af van het geslacht van de persoon, van het lichaamsdeel dat men bekijkt en natuurlijk ook van iemands eetpatroon. Deze zogenoemde vetlaag  bepaalt onze lichaamsvormen, de structuur, conditie en spankracht van de leder- en opperhuid.